Quá trình lão hóa diễn ra không đồng thời với mọi cơ quan. Vì thế dấu hiệu của sự lão hóa cũng khác nhau ở mọi người.
Quá trình lão hóa diễn ra không đồng thời với mọi cơ quan. Vì thế dấu hiệu của sự lão hóa cũng khác nhau ở mọi người. Tuy nhiên, khi các cơ quan bị lão hóasẽ có những biểu hiện như sau:
Thị giác (mắt) ở người cao tuổi thường bị giảm vì đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng hoặc bệnh glocom. Thông thường, thị lực của người cao tuổi bị giảm với tỷ lệ 10-12%. Trong đó 6% người dưới 65 tuổi bị thoái hóa điểm vàng và trên 80 tuổi tỷ lệ này là 46%. Ngoài ra, thị lực còn có thể bị suy giảm vì động tác liếc dọc và liếc ngang bị hạn chế.
Khứu giác (mũi), nhiều nghiên cứu cho thấy: ở người trên 80 tuổi, 75% thấy giảm khứu giác sinh lý không phải do tổn thương các nhánh thần kinh chi phối vùng niêm mạc mũi. Đối với các trường hợp bệnh nhân mắc bệnh Alzheimer hoặc bệnh Parkinson có thể thoái hóa tiến triển ở các tế bào hành khứu.
Thính lực (tai): Sau 65 tuổi, ở nhiều cộng đồng cứ 4 người có 1 người nghe kém.
Vị giác (lưỡi): Nhìn chung khả năng phân biệt các vị cũng thường giảm đi khi tuổi đời ngày một tăng cao. Nhưng trên thực tế còn thấy rối loạn vị giác là biến chứng của suy thận, hoặc do thiếu vitamin (acid folic, vitamin B12) hoặc có thể do tác dụng thứ phát của một vài loại thuốc (ví dụ thuốc điều trị tăng huyết áp nifedipin…).
Hệ thực vật: Có khoảng 5-35% trường hợp có thể bị rối loạn tiểu tiện với các biểu hiện như tiểu khó, tiểu dắt, tiểu không hết bãi, tiểu tiện không tự chủ…
Về giấc ngủ: Trên thực tế có nhiều người cao tuổi thường phàn nàn là khó ngủ và ngủ ít, hay tỉnh dậy khá sớm và giấc ngủ ban đêm hay bị gián đoạn với nhiều lần tỉnh giấc ngắn, có hoặc không kèm theo cảm giác muốn đi tiểu. Đối với người cao tuổi, có rất nhiều nguyên nhân gây mất ngủ như: thời tiết thay đổi, yếu tố tâm lý, bị mắc các bệnh tâm thần, mắc một số bệnh nội khoa, do bệnh mạn tính như viêm khớp, gút, viêm loét dạ dày… gây đau đớn, bệnh nguy kịch, do dùng thuốc chữa bệnh, rối loạn giấc ngủ…
Về chức năng trí tuệ: Ở người cao tuổi, tuy hiếm gặp người có trí nhớ vượt qua trí nhớ của người trẻ tuổi nhưng cũng có tới 5% trong quần thể người già có trí nhớ đặc biệt tốt. Các chức năng trí tuệ có thể bị rối loạn, nhất là trí nhớ, với nhiều biểu hiện khác nhau: hay quên các sự việc mới diễn ra trong ngày, trong mấy ngày gần đây; hay kể lại nhiều lần một câu chuyện… Điều đáng chú ý là ở người cao tuổi, trí nhớ nói riêng, trí tuệ nói chung có liên quan mật thiết đến trình độ học vấn và điều kiện hoạt động gắn với tư duy của từng cá nhân. Theo đó người học vấn cao sẽ ít bị suy giảm trí nhớ hơn người ít học hoặc không biết chữ.
ThS. Nguyễn Xuân Thanh